Ustawa ograniczająca zatory płatnicze – zmiany w terminach płatności i ulga na złe długi w CIT
Szeroko komentowane zmiany związane z wprowadzeniem nowych instytucji podatkowych, jak „biała lista” czy obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności, to nie koniec nowości, które czekają przedsiębiorców.
Od 1 styczna 2020 r. będą obowiązywać dodatkowe restrykcje, w szczególności dotyczące podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT).
Restrykcje te związane są z ogłoszeniem ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (ustawa ograniczająca zatory płatnicze).
Ustawa ta, mająca planowo wzmocnić płynność finansową przedsiębiorstw, głównie wprowadza zmiany do ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.
Zgodnie z nowymi zasadami:
- terminy zapłaty, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem mikro, mały lub średni przedsiębiorca, nie będzie mógł przekraczać 60 dni (zapis umowny określający dłuższy termin zapłaty będzie nieważny),
- termin zapłaty w innych transakcjach handlowych bez udziału podmiotów publicznych będzie również wynosić 60 dni, jednakże strony będą miały uprawnienie do ustalenia dłuższego terminu, pod warunkiem jednak, że nie będzie to rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela,
- termin zapłaty, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będzie wynosił 30 dni, z wyłączeniem sytuacji gdy podmiot publiczny będzie podmiotem leczniczym, wtedy termin wydłuża się do 60 dni,
- najwięksi płatnicy CIT-u będą zobowiązani do przesyłania do końca stycznia każdego roku sprawozdania o stosowanych przez te podmioty w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych, przy czym pierwsze sprawozdanie ma być przesłane za 2020 r.,
- odsetki za opóźnienie w przypadku transakcji handlowych zostaną zwiększone o dwa punkty procentowe w porównaniu do aktualnie obowiązującego stanu prawnego,
- nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za dostarczone towary lub usługi zostało wprost wymienione jako przykład czynu nieuczciwej konkurencji,
- nadmierne opóźnianie się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych, które wystąpi, gdy w okresie kolejnych 3 miesięcy suma świadczeń pieniężnych zapłaconych po terminie lub niezapłaconych w ogóle wynosi co najmniej 2 mln PLN, stanie się zakazane i będzie podstawą do prowadzenia przez Prezesa Urzędy Ochrony Konkurencji i Konsumentów postępowania nadmiernego opóźniania się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych, które może zakończyć się nałożeniem kary pieniężnej.
Dla wierzycieli wprowadzono również ułatwienia w dochodzeniu wierzytelności w postępowaniu cywilnym takie jak: brak konieczności wykazania interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, gdy wartość transakcji handlowej nie przekracza 75 000 PLN, a od dnia upływu terminu jej płatności upłynęło co najmniej trzy miesiące czy możliwość wydawania postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia przez Referendarza Sądowego.
Ustawa ograniczająca zatory płatnicze wprowadziła również zmiany w CIT, łącząc nowe terminy zapłaty z możliwością zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów na gruncie CIT.
Wierzyciele, którym należność nie została zapłacona w terminie, będą mieli możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania o wartość wierzytelności zaliczonej do przychodów, a dłużnicy będą mieli obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania o wartość zobowiązania zaliczoną do kosztów podatkowych, jeśli należność nie została uregulowana lub zbyta w terminie 90 dni od upływu terminu zapłaty określonego na fakturze lub w umowie.
Przy czym, termin zapłaty nie może być dłuższy niż przewidziano w ustawie ograniczającej zatory płatnicze. Jeśli termin ten jest dłuższy, 90 dni liczy się od terminów przewidzianych w ustawie.
Możliwe i obowiązkowe korekty podstawy opodatkowania będą miały zastosowanie zarówno podczas kalkulacji zobowiązania rocznego, jak i w trakcie kalkulacji zaliczek, jeśli do dnia złożenia zeznania rocznego lub do dnia terminu płatności zaliczki wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta.
Jeśli podstawa opodatkowania będzie mniejsza niż wartość nieuregulowanych należności zaliczonych do przychodów, to jej zmniejszania o nieodliczoną wartość dokonuje się w kolejnych 3 latach podatkowych.
W przypadku zbycia lub uregulowania należności po dniu dokonania korekty podstawy opodatkowania, korektę taką należy odwrócić.
Mechanizm korekty będzie wyłączony, jeżeli:
- dłużnik na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie zeznania podatkowego jest w trakcie podstępowania upadłościowego, restrukturyzacyjnego lub w likwidacji,
- od wystawienia faktury lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność minęły więcej niż 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego wystawienia faktury lub zawarcia umowy,
- dochody wierzyciela lub dłużnika nie podlegają opodatkowaniu CIT w Polsce,
- transakcja jest dokonywana pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Ulga na złe długi będzie mieć zastosowanie do wierzytelności i zobowiązań, których termin płatności upływa po 31 grudnia 2019 r., a dla podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy, zasady te będą obowiązywać od ich nowego roku podatkowego zaczynającego się po 31 grudnia 2019 r., ale w odniesieniu do transakcji, których termin płatności upłynął również po 31 grudnia 2019 r.
Nowe regulacje w CIT mogą budzić wątpliwości interpretacyjne m.in. w zakresie ustalenia wartości transakcji podlegającej korekcie, sposobu dokonywania korekty w odniesieniu do środków trwałych czy wartości niematerialnych i prawnych, zastosowania przepisów przejściowych.
Bardziej restrykcyjne terminy płatności w transakcjach handlowych i zmiany w procedurze cywilnej mogą wymagać przeglądu stosowanej polityki płatności w celu ograniczenia ryzyk prawnych i podatkowych.
Powyżej zaprezentowaliśmy jedynie niektóre zmiany wynikające z omawianej nowelizacji. Jeżeli chcieliby Państwo uzyskać więcej informacji na temat przedstawionych zmian lub porozmawiać o ich wpływie na działalność Państwa firmy, służymy Państwu pomocą.
KONTAKT
E: elzbieta.lis@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 58
M: +48 664 948 038
E: andrzej.chowaniec@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 88